مدل 270Deluxe (تو ـ سونتی ـ دیلاکس)
اولین مدل 12 سوراخه کروماتیک شرکت هونر که در دهه 1920 با نام مدل سوپر کرومونیکا (Super Chromonica) عرضه شد و با عنوان مدل 270 نیز شناخته میشود، از همان ابتدا ترسیم کننده مشخصات ظاهری و ساختاری یک ساز دهنی کروماتیک 12 سوراخه بوده است. سالهای سال است که هم شرکت هونر و هم رقبایش اغلب مدلهای کروماتیک جدیدتر مانند مدلهای Larry Adler و Mellow Tone و Hard Bopper را بر پایه همین مدل 270 طراحی نمودهاند.
مدل 270 یک ساز دهنی کروماتیک 12 سوراخه از نوع Straight – Tuned است که وسعت سه اکتاو را شامل میشود. در گام C این مدل ساز دهنی، نت C میانی (Middle C) پایین ترین نت ساز دهنی است و سایر گامهای مدل 270 پایینتر از گام C کوک میشوند (مثلاً در یک ساز دهنی کروماتیک مدل 270 در گام Bb تمام نتها یک پرده پایینتر از همین مدل در گام C کوک شدهاند). پایینترین گام این مدل هم گام C Tenor است که تمام نتهایش یک اکتاو پایینتر از همین مدل در گام C معمولی کوک شدهاند.
همانند بسیاری از نوازندگان دیگر، من هم نواختن ساز دهنی کروماتیک را با مدل 270 یاد گرفتم. البته قبل از آن از مدلهای بزرگتر 16 سوراخه (که 4 اکتاو را پوشش میدهد) استفاده میکردم ولی مدلهای 16 سوراخه به نظرم قدری حجیم و سنگین بودند. وقتی که با مدل 270 آشنا شدم مانند این بود که معادل کروماتیک یک ساز دهنی Marine Band را به دست آورده باشم که رایجترین و محبوبترین مدل دیاتونیک شرکت هونر در طی سالیان متمادی به شمار میرفت.
پاسخ دهی این ساز دهنی به جریان هوای جاری در نفس نوازنده آن قدر خوب بود که در هنگام نواختنش میتوانستم به ارتعاش درآمدن درپوش (Coverplate) های ساز دهنی را در زیر دستهایم احساس نمایم. جنس صدایش خیلی گرم و رسا و پر طنین بود و نتهایش به راحتی بند (Bend) میشد. به همین خاطر بود که عاشق این مدل شدم!
با این که مدل 270 همواره از نظر نوع صدا و ظاهر کلاسیکش مورد علاقه و تأیید بسیاری از نوازندگان حرفهای و همچنین آماتور قرار داشته است، اما طراحی خاص آن همواره موجبات ناراحتی و دردسر برای نوازندگان ساز دهنی بوده است. یک مشکل بارز در مدل 270 این است که برای اتصال دادن صفحات زبانهدار (Reedplate) به شانه یا بدنه (Comb) ساز دهنی، به جای پیچ از میخ پرچ (Nail) استفاده شده است که باز کردن و تعمیرات آن را قدری دشوار میسازد. ایراد دیگر مدل 270 آن است که سوراخهای تعبیه شده در قطعه دهنی (Mouthpiece) آن به جای این که گرد باشند به شکل چهارگوش هستند و بسیاری از نوازندگانی که ساز دهنی کروماتیک را به روش تانگ بلاک (Tongue Block) مینوازند، از گیر کردن زبان در داخل این سوراخها و یا خراشیده شدن سطح زبانشان شکایت دارند. وجود این مشکلات برخی از نوازندگان سازدهنی را وادار کرده تا خودشان برای برطرف کردن نقائص مدل 270 دست به کار شوند و به جای انتخاب کردن مدلهای دیگر به دنبال ارتقاء کیفی مدل کلاسیک و محبوبشان باشند. برخی از آنها قطعه دهنی (Mouthpiece) مدل 270 را با قطعههای دیگری از سازدهنیهای ساخت شرکت Suzuki یا Hering که سوراخهای گرد دارند تعویض کردهاند و برخی دیگر با در آوردن میخها (Nails) به کمک دریل هایی ظریف آنها را با پیچهای کوچکی جایگزین کردهاند. حتی برخی از آنها بدنه چوبی ساز دهنی را هم عوض کرده و با به کار بردن بدنهای از جنس پلاستیک یا فولاد ضد زنگ، در واقع ساز دهنی متفاوت و جدیدی ساختهاند.
و حالا بعد از سالها که از طراحی مدلهایی جدید و متفاوت با مدل 270 کلاسیک مانند مدلهای کرومتا (Chrometta)، آمادئوس (Amadeus)، مایسترکلاس (Meisterklasse)، CBH2012 و CX-12 میگذرد، شرکت هونر بالاخره تصمیم گرفته دستی بر سرو روی مدل اوریجینال خودش بکشد و نگاهی نو به طراحی و ساخت آن بیاندازد. در واقع هر دو مدل کلاسیک 270 (کروماتیک) و Marine Band (دیاتونیک) از این شیوه نوین طراحی در سالهای اخیر بهره بردهاند. حاصل این تغییرات در مدل جدید ـ موسوم به 270Deluxe ـ استفاده از پیچ (به جای میخ) برای بستن درپوشها به بدنه ساز دهنی و همچنین به کار بردن قطعه دهنی با سوراخهای گرد بوده است که با افزودن 2 ویژگی مختص به مدل Hard Bopper تکمیل شده است: زبانههای فلزی طویلتر و صفحات زبانه دار ضخیمتر (با ضخامت 1.20mm به جای 1.05mm) ( توجه مدل برای فروش مدل کلاسیک می باشد)
در زمان نگارش این مطلب مدل 270Deluxe تنها در گام C معمولی عرضه میشود و گامهای دیگر آن در دسترس نمیباشد.
با این حال اگر بخواهید صفحات زبانهدار یک ساز دهنی مدل 270 معمولی را که در گامی غیر از C است، به نوع پیچ خور تعبیه شده در مدل 270 دیلاکس (یا همان دولوکس!) تبدیل نمایید (در واقع صفحات زبانهدار مدل 270 معمولی را به بدنه مدل 270 دیلاکس متصل کنید)، لازم است که پیچهای کوچک مورد نیاز برای این کار را تهیه نموده و با یک دریل ظریف و کوچک سوراخهای مورد نظرتان را در مکان مناسبی بر روی آن صفحات زبانهدار تعبیه نمایید. اگر با پروسه دریل کاری آشنایی داشته باشید میتوانید از این طریق اقدام کنید و پیچهای لازم را هم از شرکت هونر خریداری نمایید. وب سایت Harponline.de هم یک کیت تبدیل (conversion kit) کامل را به همراه دستورالعملهای قدم به قدم برای این کار به فروش میرساند که البته الگوی تعبیه پیچها در آن با مدل 270 دیلاکس تفاوت دارد.
در زمان نگارش این مقاله (اکتبر 2009) قسمت پیشنهادی (list price) مدل 270 استاندارد (مدل 270Super Chromonica) معادل 196 دلار آمریکا است و در فروشگاههای آنلاین به قیمت 150 ـ 140 دلار نیز قابل تهیه است. این قیمتها در مورد مدل 270 دیلاکس 254 دلار و در فروشگاههای آنلاین در حدود 170 دلار است. این اختلاف قیمت 50ـ30 دلاری به خوبی با طراحی نوین مدل جدید که در آن از پیچهای کوچک استفاده شده و همچنین سوراخهای مدور تعبیه شده در قطعه دهنی (Mouthpiece) آن قابل توجیه است؛ چرا که هزینه لازم برای این که خودتان یک مدل 270 استاندارد را ارتقا دهید (با احتساب هزینههای مربوط به مواد اولیه و دستمزد) به مراتب بیشتر از این مبلغ خواهد شد. در ضمن مقایسه قیمتهای آمریکا با اتحادیه اروپا و بریتانیا نتایج زیر را به دنبال دارد: