تَنبور یا طَنبور یکی از سازهای زهی از گونهٔ لوت است که در آن سیمها از روی دستهای بلند و کاسهای عبور کردهاست و با ضربهٔ انگشتان به صدا درمیآید.
تنبور در نواحی باختری ایران به ویژه در انجمن تنبورنوازان، قلندران و پیروان یارسان در منطقه کرمانشاهان در کردستان استفاده میگردد که با آن موسیقی آیینی خود را اجرا میکنند و قداست بسیاری برای آن قائلند.
در شمال ایران در ناحیه شمال غربی استان گیلان نوعی از تنبور به نام تنبور تالشی در موسیقی اقوام محلی تالش به کار می رود.
امروزه از تنبور میتوان به ساز محلی با دستهای بلندتر و کاسهای بزرگتر و منحنیتر از سهتار دارای دو یا سه سیم و چهارده پرده که به فاصله اکتاو در ساز پردهبندی شده، تعبیر نمود. ویژگیهای اجرایی آن در دوتار مشهود نیست. تنبور را با پنجه نوازند و این خود دلیلی است بر ارتباط خانوادگی تنبور و دوتار محلی و سهتار که آنها نیز با انگشت (ناخن) به صدا در میآیند.
از خانواده سازهای زهی مضرابی است. دو سیم دارد و به همین دلیل در دوران معاصر، دوتار نیز خوانده می شود. در حال حاضر، تنها نوازندگان منطقه کرمانشاه از واژه تنبور استفاده می کنند و در سایر نقاط ایران، این ساز قدیمی با عنوان دوتار شناخته می شود. بهترین سند تنبور، نقاشی ها و مطالب کتاب موسیقی الکبیر فارابی است که از قرن سوم هجری (950 میلادی) به یادگار مانده است. فارابی در کتاب خود از دو نمونه تنبور خراسان و تنبور بغداد نام می برد.
در ایران هشت نمونه تنبور (دوتار) با صدادهی متفاوت وجود دارد که عبارتند از: تنبور شرق خراسان، تنبور ترکی شمال خراسان، تنبور کرمانجی شمال خراسان، تنبور ترکمنی شمال خراسان، تنبور ترکمن صحرا، تنبور مازندران، تنبوره تالشی و تنبور کرمانشاه که در این میان از نظر اندازه کاسه، تنبور شرق خراسان بزرگ ترین و تنبوره تالشی کوچک ترین هستند. البته تنبوره تالشی منحصرا ً با مضراب کوچکی نواخته می شود ولی سایر تنبورهای ایران، با پنجه نواخته می شوند. نحوه نواختن تنبور تقریباً به یک شکل صورت می گیرد ولی تکنیک های ویژه و ریزه کاری های نوازنده آن در کنار خصوصیات فیزیکی ساز باعث می شود تا صدای هر یک از آنها از نظایرشان در دیگر فرهنگ ها متمایز باشد. از بزرگ ترین نوازندگان تنبور در شرق خراسان می توان از حسین سمندری و عبدالله سرور احمدی، در شمال خراسان محمد حسین یگانه، حاج قربان سلیمانی و اولیا قلی یگانه، در منطقه ترکمن صحرا نظرلی محجوبی، در مازندران محمدرضا اسحاقی، و در منطقه کرمانشاه درویش امیر حیاتی، بابا غلام و امرالله شاه ابراهیمی را نام برد. گفتنی است که تنبور کرمانشاه در حال حاضر سه سیم دارد.